| Το Καταλαγάρι είναι χωριό της επαρχίας Πεδιάδας και έδρα ομώνυμου Δημοτικού διαμερίσματος του δήμου Αρχανών Αστερουσίων, στο Νομό Ηρακλείου.

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΕΝΟΥ

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΗΜΑ

ΣΤΕΙΛΤΕ ΜΑΣ Ε -MAIL

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙΟΥ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΣΤΕΛΝΩΝΤΑΣ ΜΑΣ e-mail :politistikossillogoskatalagari@gmail. - ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙΟΥcom

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2014

ΚΑΝΕ ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ


«Κάνε Πάσχα στο χωριό, και Χριστούγεννα στην πόλη», λέει η λαϊκή σοφία. Εμείς αυτή τη χρονιά –επειδή η λαϊκή σοφία γενικώς δεν μας ωφέλησε ιδιαίτερα μέσα στο 2014- αποφασίζουμε να αντιστρέψουμε τις συνήθειες και τις παραδόσεις… προς το παραδοσιακότερο. Φτιάχνουμε βαλίτσες με ζεστά ρούχα, αποχαιρετάμε την πόλη  –και τους ευσεβείς πόθους για γιορτές σε άλλες πόλεις - και παίρνουμε τον εορταστικό δρόμο προς το χωριό.  Θυμόμαστε τα μέρη που μεγαλώσαμε, επιστρέφουμε στα παλιά μας λημέρια και, για όσους προτιμούν οικογενειακά Χριστούγεννα, ψηφίζουμε το ανάλογο περιβάλλον, το χωριό –είτε το δικό μας, είτε των φίλων μας, είτε οποιαδήποτε γραφική γωνιά της Ελλάδας. Κι αν θέλετε περισσότερους λόγους, ορίστε άλλοι δεκαπέντε. 




*Επιστροφή στη φύση: Μπορεί να μην βρείτε στο χωριό σας το ψηλότερο στολισμένο έλατο της Ευρώπης, αλλά σίγουρα θα βρείτε πολλά έλατα να σας περιμένουν στο φυσικό τους περιβάλλον. Μπορεί να μην οδηγείτε σε ολόφωτες λεωφόρους και να μην ψωνίζετε σε πολυκαταστήματα, αλλά μία βόλτα στην εξοχή ι θα σας αποζημιώσει. 

 *Ακόμη καλύτερα: Επιστροφή στην ελληνική φύση. Η Κρήτη είναι γεμάτη με πανέμορφα χωριά και γραφικές τοποθεσίες που μπορούν να ικανοποιήσουν κάθε ταξιδιωτικό γούστο. Είτε στο άγνωστο χωριό σας, είτε στις ανέγγιχτες οάσεις της Κρ΄γτης, είτε στα φιλόξενα Κρητικά βουνά, , οι επιλογές είναι αμέτρητες.



*Εορταστικό κλίμα χωρίς υπερβολές: Περπατήστε στην όμορφα φωτισμένη πλατεία του χωριού, απολαύστε τις παραδοσιακές εκδηλώσεις των συλλόγων, τις μυρωδιές από τα γλυκά που ψήνονται σε κάθε σπίτι και τα εγκάρδια «χρόνια πολλά» όσων συναντάτε στον δρόμο. Είναι σίγουρο πως ούτε στιγμή δεν θα σας λείψουν τα τεράστια παγοδρόμια που υπόσχονται οι πόλεις, τα ιπτάμενα χωριά του Άη Βασίλη και η φωνή της Mariah Carey που θα ακούγεται εγγυημένα από τα ηχεία των μεγάλων clubs.  *Το εξωτερικό μπορεί να περιμένει. Δεν έχουμε όλοι την δυνατότητα να πληρώσουμε τα –υπερβολικά λόγω της περιόδου- αεροπορικά εισιτήρια προς κάποιον δημοφιλή ευρωπαϊκό προορισμό. Με άλλα λόγια, τι Λοζάνη, τι Κοζάνη – άλλη μια ευκαιρία να επιστρέψουμε στις ρίζες μας. Το μόνο αρνητικό είναι η τιμή της βενζίνης.



Πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες να κάνετε Χριστούγεννα με χιόνι. Όσο πιο ορεινά, τόσο το καλύτερο: Ξεφύγετε από το ημίμετρο του τεχνητού χιονιού στα αστικά Christmas Parks και αφήστε τα παιδιά σας –και αυτά που κρύβετε μέσα σας- να βάλουν τα γάντια τους και να παίξουν με το βασικό συστατικό των Χριστουγέννων. Στηρίζετε την τοπική οικονομία. Οι ελληνικοί ορεινοί ξενώνες περιμένουν αυτή την περίοδο για να επιβιώσουν, το ίδιο και οι τοπικές επιχειρήσεις, τα μικρά καφενεία, τα παραδοσιακά μαγειρεία και τα μικρά μαγαζάκια στα χωριά. Επιλέγοντας «χωριάτικα» Χριστούγεννα, δίνετε μια ανάσα στην τοπική αγορά και τα χρήματά σας… μένουν Ελλάδα. 
*Έρχεστε πιο κοντά στο νόημα των οικογενειακών γιορτών. Σε ένα μικρό χωριό, δεν χρειάζεστε μέρες ολόκληρες για να δείτε αξιοθέατα και να γνωρίσετε το μέρος. Έχετε έτσι αρκετό χρόνο να αφιερώσετε στα παιδιά σας και στην οικογένειά σας και να θυμηθείτε το πραγματικό νόημα των γιορτών. 




*Το ίδιο ισχύει και για τους γονείς σας. Πότε ήταν η τελευταία φορά που επισκεφθήκατε τους δικούς σας χωρίς το άγχος ενός επαγγελματικού ραντεβού ή την δυσανασχέτηση για την κίνηση στους δρόμους; Αυτή η περίοδος είναι ιδανική για να θυμηθούμε όσους «ξεχνάμε» την υπόλοιπη χρονιά και να αφιερώσουμε χρόνο ώστε να έρθουμε και πάλι κοντά. *Επιστροφή στα παλιά λημέρια: Εκεί περάσατε ξέγνοιαστες στιγμές της παιδικής σας ηλικίας, κάνατε εξερευνήσεις τα καλοκαίρια και μαζέψατε αναμνήσεις που σας συνοδεύουν μέχρι σήμερα. Ήρθε η ώρα να τις ξαναθυμηθείτε, περνώντας από τα ίδια μέρη, συναντώντας τους παλιούς σας φίλους και προσθέτοντας την μικρή δόση νοσταλγίας που απαιτούν οι χριστουγεννιάτικες διακοπές. Επιπλέον, θα έχετε την ευκαιρία να συστήσετε στα παιδιά σας αυτές τις «αναμνήσεις». Αφήστε τα να μάθουν περισσότερα για εσάς, το παρελθόν σας, τα μέρη που σημαίνουν πολλά για εσάς και δεθείτε έτσι περισσότερο. 



*Αποτοξίνωση από την τεχνολογία: Όχι, στο χωριό σας δεν χρειάζεστε Google maps για να κυκλοφορήσετε, επειδή ξέρετε τα δρομάκια σαν την παλάμη του χεριού σας. Δεν χρειάζεστε τα applications του iPhone πάντα σε ετοιμότητα, γιατί ο περιπτεράς του χωριού γνωρίζει όλα όσα θέλετε να μάθετε. Δεν είναι απαραίτητο το Facebook chat και το Skype γιατί όσοι αγαπάτε περισσότερο μπορούν να είναι κοντά σας. 

*Η απομυθοποίηση του ρεβεγιόν: Τα μόνα απαραίτητα συστατικά για να περάσετε καλά στις γιορτές είναι καλή παρέα και καλή διάθεση. Καλά τα «κυριλέ» ρεβεγιόν, το εκλεπτυσμένο finger food και ο ψαγμένος DJ ανάμεσα σε κομψά φορέματα και «special» μπουκάλια των 180€, αλλά είναι ακόμη καλύτερο το «χύμα», το παρεϊστικο, το χαλαρό γλέντι μεταξύ φίλων, στο «μεταξύ μας». 



Επιπλέον, η βραδινή βόλτα στο χωριό μπορεί να μην προσφέρει τις επιλογές της πόλης, αλλά ταυτόχρονα απέχει και από την πολυκοσμία και τα ασφυκτικά γεμάτα μαγαζιά της Αθήνας, την ίδια στιγμή που εσείς θέλετε να ηρεμήσετε, να συζητήσετε ή απλώς να πιείτε ένα χαλαρό ποτό με τους φίλους σας. 


ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014

ΦΩΤΑΓΩΓΗΣΑΜΕ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΦΑΤΝΗ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ



Ο πολιτιστικός σύλλογος καταλαγαρίου φωταγώγησε την χριστουγενιάτικη φάτνη του στην πλατεία του χωριού, συντροφιά με πολλούς χωριανούς .



Και του χρόνου να είμαστε καλά με υγεία και αγάπη αλλά και με επιτυχίες .
















Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2014

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙΟΥ ΣΤΟΛΙΣΕ ΤΗΝ ΦΑΤΝΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ



Τελείωσε σήμερα η φάτνη προσφορά του Μιχάλη Παναγιωτάκη (αδελφού της Σοφίας Παραβολιδάκη) ο οποίος εργαζόταν επί πέντε ημέρες για να την κατασκευάσει.
Τον ευχαριστούμε και του ευχόμαστε καλές γιορτές σε αυτόν και στην οικογένεια του.
Απομένουν να τοποθετηθούν τα λαμπιόνια που θα ανάψουν στις 21 Δεκεμβρίου το απόγευμα σε μια όμορφη τελετή που θα είναι όλοι οι συχωριανοί.


Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΟ ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙ




Ο σημερινός ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στο χωριό Καταλαγάρι. Χ
τίστηκε στη θέση παλαιού ο οποίος είχε ερειπωθεί στο μεγαλύτερο μέρος του και σωζόταν μονάχα ένας τοίχος 1-1,5μ. πάνω από το έδαφος. 


Η εικόνα του αγίου Νικολάου κρεμόταν σ΄ ένα ψηλόκορμο κυπαρίσσι.
Μια ομάδα χωριανών άρχισε να περιοδεύει στα χωριά  και να διενεργεί έρανο, για την αναστήλωση του ναού. Επίσης, γυναίκες του χωριού έβαλαν εργόχειρά τους σε λαχειοφόρο αγορά γι’αυτό το σκοπό.
Μέσα στο ναό υπήρχε  ένα μνημείο το οποίο βρήκαν κατά την αναστήλωση. Δεν ήταν όμως δυνατόν να το ερευνήσουν, γιατί πάνω σ’ αυτό ήταν χτισμένος ο τοίχος του ναού.  


Ο ναός αποπερατώθηκε με τα έσοδα από το θεατρικό έργο΄΄η Σκλάβα΄΄ που ανέβασαν το 1953 οι νέοι άνθρωποι του χωριού. 












Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2014

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙΟΥ


 Ο Πρόεδρος
Κουκουράκης Μιχάλης

  Τα μέλη
Παπαδάκης Γεώργιος  - Αντιπρόεδρος
Παπαστεφανάκης Γιάννης  - Γραμματέας
Κουμπανάκη Σοφία - Ταμίας
 Παραβολιδάκη Ελευθερία- Μέλος

ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΑΖΑΝΙ ΤΟΥ κ. ΜΗΛΑΘΙΑΝΑΚΗ ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ



17 χιλιόμετρα απο το Ηράκλειο στο χωριό Καταλαγάρι βρίσκεται το παραδοσιακό καζάνι του κ. Μηλαθιανάκη.
Ενός Ανθρώπου 92 χρονών που το βλέμμα του η χειραψία του και το χαμόγελο του σε πάνε απο την μιά σε άλλες εποχές νοσταλγικές, και απο την άλλη σου δίνουν την εντύπωση σαν να μην πέρασε μια μέρα.
Μας υποδέχτηκε με χαμόγελο μας καλοσώρισε μαζί με τον γιό του και την νύφη του και μς κέρασε μια ρακί γεμίζοντας το τραπέζι καλούδια...
Καζανέματα και παρέες που ένωναν ανθρώπους μαρτυρούσε ο χώρος, συναίσθημα και δύσκολα χρόνια μαρτυρούσαν οι αυλακιές του προσώπου του, ζεστασιά και αναμνήσεις που τον ακολουθούν μαρτυρούσαν τα κειμήλια που βρισκόταν στους τοίχους και στους πάγκους.



Με τον πολιτιστικό σύλλογο του Καταλαγαρίου ήρθαμε να φωτογραφίσουμε το χωριό και τιον τόπο του είπαμε... μπράβο παιδιά έτσι να το κάνετε να διατηρηθούν αυτά που είχαμε, να προβληθούν τα μέρη του τόπου μας είπε... και γέλασε.

Καλή τους ώρα... να έχουν την υγεία τους, να δίνουν δύναμη στους νεώτερους και να έχουμε αφορμές να αντλούμε και να θυμόμαστε όλοι εμείς που στο σήμερα γρήγορα ξεχνάμε.

 

 





 







ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ - ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥκ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Πέτρας καὶ Χερρονήσου, ὑπέρτιμος καὶ ἔξαρχος Καρπαθίου Πελάγους κ. Νεκτάριος (Παπαδάκης) γεννήθηκε στὸ Καταλαγάρι Πεδιάδος Ἡρακλείου τὸ 1951.
Τὶς ἐγκύκλιες σπουδὲς τοῦ πραγματοποίησε στὸ Γυμνάσιο Ἀρχανῶν καὶ στὴ συνέχεια φοίτησε στὸ Ἀνώτερο Φροντιστήριο τῆς Ριζαρείου Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας. Ἀκολούθως εἰσήχθη στὴν Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν ἀπ’ ὅπου ἀποφοίτησε τὸ 1975.




Μοναχὸς ἐκάρη τὸ 1970 στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Γεωργίου Ἐπανωσήφη, τὸ 1971 χειροτονήθηκε Διάκονος καὶ τὸ 1972 Πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν ἀοίδιμο Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης κυρὸ Εὐγένιο. Ὑπηρέτησε στὴν Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Κρήτης ὡς Διευθυντὴς τοῦ Γενικοῦ Φιλοπτώχου Ταμείου (1975-1977), ὡς Γενικὸς Ἀρχιερατικὸς Ἐπίτροπος (1977-1978) καὶ ὡς Πρωτοσύγκελλος (1978-1990). Ἐπίσης διετέλεσε Καθηγητὴς σὲ Σχολεῖα τῆς Μέσης Ἐκπαίδευσης. Μητροπολίτης Πέτρας ἐξελέγη στὶς 6 Ὀκτωβρίου 1990.
Ἰδιαίτερη μέριμνα τοῦ Μητροπολίτου εἶναι ἡ καλλιέργεια τῶν ἱερατικῶν καὶ μοναχικῶν κλήσεων, τὸ ἐνδιαφέρον του γιὰ τὶς ἀναπτυσσόμενες τουριστικὲς περιοχές, γιὰ τὴν ἐκπαίδευση τῶν νέων διευκολύνοντας τὴν ἀνέγερση μεγάλων συγκροτημάτων τῶν ΤΕΙ σὲ ἔκταση ποὺ παραχωρήθηκε στὸ Δῆμο Ἁγίου Νικολάου.
Κατά τήν διάρκεια τῆς ποιμαντορίας του ἱδρύθηκε τὸ Γηροκομεῖο «Παναγία ἡ Γερόντισσα» στὸ Ὀροπέδιο Λασιθίου. Ἀναστηλώθηκαν καὶ συντηρήθηκαν πολλά, τὰ πιὸ σημαντικὰ ἐκκλησιαστικὰ μνημεῖα τῆς Μητροπόλεως. Ἀναπαλαιώθηκαν καὶ ἐπαναλειτούργησαν ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Τριάδος Ἀρετίου, ἡ Ἱερὰ Μονὴ Κρεμαστῶν, ἡ Ἱερὰ Μονὴ Κερᾶς, ἡ Ἱερὰ Μονὴ Κρουσταλλένιας, ἡἹερὰ Μονὴ Βιδιανής. Ἀνακαινίσθηκε ἐκ βάθρων καὶ ἐμπλουτίστηκε μὲ σημαντικὰ κτίσματα ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ἁγ. Γεωργίου Σελλινάρι.



Ἐκδόθηκαν σημαντικὰ βιβλία λειτουργικοῦ καὶ ἱστορικοῦ περιεχομένου ὅπως «ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Εὐγένιος καὶ ἡ Ἐκκλησία Κρήτης», τὸ τρίτομο μνημειῶδες ἔργο «Κρητικὸν Πανάγιον», «Τὸ Λασίθι στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων» κ.α.
Ἐπίσης σὲ συνεργασία μὲ τὸ Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων πραγματοποιήθηκε ἡ διάσωση καὶ ἔγινε ἡ ψηφιοποίηση τοῦ Ἀρχείου τῆς Χριστιανικῆς Δημογεροντίας Λασιθίου (1869-1898). Πρωτοστάτησε στὴν συγκρότηση εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Θρησκευτικοῦ Τουρισμοῦ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης τῆς ὁποίας διατελεῖ πρῶτος Πρόεδρος. Διοργάνωσε ἤδη τὴν πρώτη συνάντηση μὲ τὸ Σωματεῖο Ἐπαγγελματιῶν Ξεναγῶν Κρήτης, ὁρίστηκε ἐτήσιο συνέδριο γιὰ τὸ θρησκευτικὸ τουρισμὸ στὸ νησὶ καὶ ἐξέδωσε πρόσφατα τὸν Ὁδηγὸ ἐκκλησιαστικῶν μνημείων τῆς Μητροπόλεως.
Ὀνομαστήρια: 9 Νοεμβρίου.

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑΛΑΓΑΡΙΟΥ ΣΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΕΙ ΣΤΗΝ ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΠΙΤΑΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΡΙΔΑ ΣΤΑ ΠΕΖΑ




Ο πολιτιστικός σύλλογος καταλαγαρίου σας προσκαλεί για την κοπή της πίτας που θα γίνει παραμονή της πρωτοχρονιάς 31-12-2014 ημέρα Τετάρτη και ώρα 21:30 στο κέντρο Ίριδα στα Πεζά.




Θα αποχαιρετίσουμε τον παλιό χρόνο και θα βραβεύσουμε τα παιδιά που πέρασαν στα ανώτερα και ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα καθώς και θα υποδεχτούμε όλοι μαζί το νέο έτος 2015.
Σας περιμένουμε όλους !! Δια δώστε το!!.
Πλήρες μενού στα 15 Ευρώ το άτομο.


Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014

ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ... άκης ΣΤΑ ΚΡΗΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ


Απο την συχνή της χρήση ή κατάληξη -ακης στα επώνυμα συνδέεται αυτόματα στην σκέψη μας με την Κρήτη. π.χ - Καζαντζάκης, Θεοδωράκης, Μητοτάκης 
Ομως δεν πρέπει να είμαστε απόλυτοι: ο Μάνος Χατζηδάκης για παράδειγμα ήταν από τήν Ξάνθη και ο πρόγονός μου Τζανέτμπεης Γρηγοράκης από την Μάνη. 
Υπάρχει όμως μια σωρεία επωνύμων Κρητικών που μεγαλούργησαν στην Κρήτη και έξω από αυτή αλλά δεν τελειώνουν σε -ακης.


Μια θεωρεία είναι ότι το -ακης ειναι τουρκικη προσθηκη για να υποβιβασουν το ονομα, οπως θα λεγαμε σημερα Λιονταρι- Λιονταρ-ακι
Αλλη θεωρεία είναι ότι τα κρητικα επιθετα προσφατα (σχετικα) γυρισαν σε -ακης. Παλιοτερα ηταν ακριβως το αντιθετο (υπερθετικα) πχ Σηφακας και οχι Σηφακακης.
Κατα πασα πιθανοτητα στην ορεινη κρητη και στα Σφακια θα συναντησεις πολλα υπερθετικα επιθετα, σε αντιθεση με το υπολοιπο νησι.

Ένας δημοφιλής αστικός μύθος που πλανάται επιμόνως είναι ότι "το -άκης στα κρητικά επίθετα το επέβαλλαν οι Τούρκοι για να "μειώνουν" τους Κρητικούς". 
Καμία σχέση: Επισήμως οι Τούρκοι δεν είχαν επώνυμα. Μονάχα κατά τα τέλη του 19ου αι μ.Χ που άρχισε η συστηματική καταγραφή επωνύμων, έγινε κατάχρηση του -άκης, όχι πάντως περισσότερο απ'ότι τα -άτος, -άκος, -πούλος, -όγλου (=> -ίδης -άδης), -ίτσης (<=> -ιτσας, -ιτζας, -ιτζης), -έλης, -ούτσος κλπ, σε άλλες ελληνικές χώρες. Δηλαδή άρχισε η μετάλλαξη οικογενειακών επιθέτων στα δημόσια αρχεία, π.χ το "Δάνδολος" σε "Δανδουλάκης", το "Χαβαλές" σε "Χαβαλεδάκης", το "Ραΐσης (<-- nbsp=""> Τζένη Καρέζη), το "Μπάμιας" σε "Μπαμιάκης", το "Μανούσος (<-- i="" loysio="" manuso="" nbsp="">
Βέβαια, η φυτική ετυμολογία του "Ροσμαράκης
" είναι λίγο αμφίβολη, λόγω του ότι υφίστανται επώνυμα, όπως π.χ. Τερεζάκης, Ροσμαράκης, Μαρνελάκης και Ζαμπετάκης, που ενδεχομένως προέρχονται από ονόματα απογόνων αριστοκρατισσών από τη Δύση: Αντίστοιχα: Τερέζα <-- a="" href="https://sites.google.com/site/romeandromania/Home/lupa/8th-6th-c-bc" nbsp="" style="text-decoration: none;" target="_blank">Ελίσσας
, από τις λαλιές της Δυτικής Σημιτικής Ομογλωσσίας!
Σε κάποιες περιοχές της Μεγαλονήσου, π.χ στα χωριά Ριζών (στο νομό Χανίων, εξού και ριζίτες & ριζίτικα), την επαρχία Σφακίων, τον ορεινό τομέα του νομού Ρεθύμνης, σημειώθηκε έντονη εμπάθεια ενάντια στην επίσημη καταχώρηση των επωνύμων με καταλήξεις -άκης, επειδή είχε διατηρηθεί στη συλλογική μνήμη ότι το να μεταδίδεται το επώνυμο απαράλλακτο, και χωρίς υποκοριστικά, από τον πατέρα στα παιδιά, αποτελεί χαρακτηριστικό αριστοκρατικής καταγωγής, ήτοι ευγενείας. Οπότε, με νωπό στη συλλογική μνήμη το κύρος τωνΑρχοντορωμαίων, οι κάτοικοι συγκεκριμένων περιοχών αντιστάθηκαν μαζικά στην ομογενοποίηση του -άκης,που έφερναν οι καλαμαράδες, κυρίως κατά την εποχή της Κρητικής Πολιτείας ([1878 - 1889], [1896] 1898 - 1908 [1η Δεκέμβρη 1913]).
Πάντως, πολλοί Μουσουλμάνοι Κρητικοί επίσης αναπτύσσουν παρατσούκλια κι επώνυμα με -άκης, ενώ αρκετοί από αυτούς τα διατηρούν επίσημα μέχρι σήμερα, π.χ στην Κω και στη Ρόδο. Ο περιβόητος Ιμπραήμ Αληδάκης (18ος αι), και ακόμα οι: Δελημπασάκης (ντελί μπασί = επικεφαλής των "τρελών", οθωμανικού σώματος ατάκτων), Τσαουσάκης (τσαούς = λοχίας), Προββατάκης, Μεϊμαράκης (μεϊμάρ = αρχιτέκτονας), Μεϊντανάκης(μεϊντάνι = πλατεία), Πιστολάκης, Χαϊδαράκης, κλπ, αποτελούν Ρωμιούς ελληνόφωνους Μουσουλμάνους όλοι.

Το -άκης πρωτοεμφανίστηκε στη Ρωμανία κατά το 10ο αι μ.Χ., απ'όταν μαρτυρείται π.χ. η ύπαρξη τουαριστοκρατικού οίκου των Ροδοκανάκηδων στην Κωνσταντινούπολη. Πάντως η χρήση αυτής της κατάληξης για αιώνες θα παραμείνει σπάνια, αλλά και αμφίβολη όπως στην περίπτωση του Χορτάκης - Χορτάτσης - Χορτάτζης, του ομώνυμου οίκου. Ευρεία χρήση της κατάληξης -άκης θα σημειωθεί για πρώτη φορά κατά τους 15ο -17ο αι στη Λακωνία, π.χ Γρηγοράκης, Δαβάκης, Καπετανάκης, Τζανετάκης (<-- a="" ean="" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nicholas_Kalliakis" nbsp="" rel="nofollow" style="text-decoration: none;" target="_blank">ονομαστά παραδείγματα
, πριν κατακτήσουν οι Τούρκοι το νησί, και πριν οι Μανιάτες το γυρίσουν σε -άκος...
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επαγγελματικά επώνυμα με -άκης, που υποδηλώνουν και με τι δουλειές καταπιάνονταν οι πρόγονοί μας, όπως π.χ Βουλουμπασάκης (Μπουλουμπασάκης <-- a="" href="https://sites.google.com/site/romeandromania/romioturcia/ottoman" nbsp="" style="text-decoration: none;" target="_blank">οθωμανικό
), Σαρτζετάκης (σαρτζέτος <-- nbsp=""> Σιδέρης). 
Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι υπάρχουν κι επώνυμα που έχουν εντελώς τυχαία την κατάληξη -άκης, όπως τοΜανιάκης εκ του ελληνιστικού & μεσαιωνικού (ο) μανιάκης, ήτοι το περιδέραιο -διακριτικό βαθμού για τους αξιωματικούς του Ιππικού. Επίσης, προέκυψε και το Μαζαράκης από ομώνυμο ευγενές βλαχικό σόι, το Μενεγάκης εκ του ιταλικού Μενεγάτσιο (Menegazzo), το Μουζάκης εκ της αρβανιτικης φάραςΜουζακη/Μουζακα, και το Ταγαλάκης εκ του τουρκικού Τανγαλακ (= οπλίτης σε άτακτο σώμα, κυριολεκτικάαστοιχείωτος, βλαξ).